„Naturalną reakcją na przemoc jest wykluczenie jej ze świadomości. Cierpienie związane z doznaniem traumatycznego zdarzenia ze strony bliskiego człowieka- jak w przypadku osób doznających przemocy- może być zbyt trudne by mówić o nim na głos, a także by przyznać, że jest się jej ofiarą. Dysonans pomiędzy pragnieniem zaprzeczenia doznanym krzywdom, a potrzebą opowiedzenia o traumatycznym zdarzeniu świadczą o głębokości psychicznego urazu” .

Istnieje wiele terminów wyjaśniających czym jest przemoc. Wraz ze społeczną świadomością i rozwojem społeczno-kulturowym, termin ten nieustannie ewaluuje poszerzając swoje kryteria, a także uwzględniając jej psychologiczne konsekwencje. Dlatego w sytuacji doznawania przemocy, ogromne znaczenie ma możliwość uzyskania właściwej pomocy. Otworzenie się na pomoc psychologiczną, opowiedzenie o trudnych wydarzeniach staje się punktem wyjścia do przełamania barier i pierwszym krokiem pozwalającym uporać się z trudnymi doświadczeniami.

Z uwagi na charakter zjawiska przemocy, niezwykle często osoby nią dotknięte nie rozumieją mechanizmu w którym się znajdują bądź zaprzeczają, że stały się ich ofiarą, minimalizują skutki. Dostępne dane jedynie w sposób szacunkowy przybliżają skalę problemu – wiele osób nie decyduje się na zgłoszenie aktów przemocy. Istnieje wiele powodów dla których tak się dzieje. Wiele z nich związana jest ze strachem, wstydem, społecznymi stereotypami, poczuciem bezradności, problemem przemocy pokoleniowej – dorastaniem w środowisku przemocowym, poczuciem winy czy uwarunkowaniami osobowościowymi.

Strategie pomocy psychologicznej, dobranej do indywidualnych potrzeb pacjenta, mają na celu szybkie zdiagnozowanie problemu, zapewnienie bezpieczeństwa, wsparcia emocjonalnego osobie w kryzysie oraz na tyle ile jest to możliwe zredukowanie lęku. Nadrzędnym celem wsparcia udzielanego osobie pokrzywdzonej jest zatem dotarcie do osobistych treści i sposobu w jaki pacjent postrzega minione zdarzenia w swoim życiu.

Według psycholog, psychoterapeutki Wandy Sztander rozmowa psychologiczna pomaga pacjentowi bardziej wyraziście doświadczyć tego, co myśli lub odczuwa, nazwać i uporządkować ważne treści psychiczne, znaleźć nową perspektywę dla swoich doświadczeń osobistych oraz twórczo eksplorować treści będące podstawą zamierzeń i pragnień życiowych. Niezwykle ważne jest zatem uzyskanie pomocy psychologicznej opartej na poczuciu bezpieczeństwa, którego dotąd brakowało. Aktywne słuchaniu pacjenta, wsparcie psychologiczne, otwartość na rozumieniu jego problemu oraz przyczyn ich powstawania, pozwala na zaplanowanie odpowiednich działań pomocowych i szansę na zmianę jego sytuacji życiowej.

_____________________
1. J.L. Herman, Przemoc- uraz psychiczny i powrót do równowagi, GWP, Gdańsk 2002, s. 11.
2. W. Sztander, Rozmowy które pomagają, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa 2011, s. 6.

mgr Natalia Szyszkowska
Psycholog
Stowarzyszenie Psychoterapii PoRozumienie
Kielce, kwieceń 2021.